Een bijtend konijn

Konijnen zien er natuurlijk heel lief en zacht uit. Maar soms kunnen ze ook bijten, en ze hebben scherpe tanden! Als je konijn je wel eens bijt of dat probeert, word je misschien wel bang voor je konijn. Misschien durf je dan het voerbakje niet meer te pakken, of wil je hem niet meer aaien. En soms vinden mensen het konijn dan niet leuk meer en doen ze hem weg. Dat is eigenlijk heel jammer, want als een konijn bijt betekent dat niet dat het geen leuk konijn kan zijn. En vaak kun je er wel iets aan doen. Hier lees je waarom een konijn soms bijt en wat je kunt doen.

Waarom bijt een konijn?

Een konijn gaat niet zomaar bijten. Meestal heeft hij daar een goede konijnenreden voor, maar wij snappen dat soms niet goed! Bedenk altijd dat een konijn dat bijt, jou iets wil vertellen. En hij kan nu eenmaal niet praten om je te waarschuwen! We noemen hier een paar redenen waarom konijnen kunnen bijten.

Hij bijt om zichzelf te beschermen

Als een konijn bang is, rent hij het liefst weg. Kan dat niet, bijvoorbeeld doordat hij wordt vastgehouden, dan kan hij gaan bijten. Hij kan immers niet zeggen dat hij het niet leuk vindt! Ook bijt hij soms als iemand hem pijn doet of iets anders doet wat hij niet prettig vindt, zoals nagels knippen of medicijnen geven. Hij is dan bang, en het enige dat hij kan doen is zijn tanden gebruiken.

Heeft hij een keer meegemaakt dat iemand met zijn handen iets vervelends bij hem deed, dan kan het konijn iedere keer als er handen in het hok komen, erop af springen en er in bijten. Hij wil ze wegjagen voor ze hem iets kunnen doen.

Soms bijt een konijn als je hem aan het aaien bent. Misschien raak je hem dan op een pijnlijke plek, of vindt hij het niet prettig. Konijnen vinden het bijvoorbeeld vaak niet zo leuk als je helemaal aan de achterkant bij zijn staart aait. Of hij vindt het aaien eigenlijk een beetje te spannend en bijt daarom: hij is een beetje bang.

Leefgebied verdedigen

Soms ziet een konijn zijn hok als zijn leefgebied (territorium). Het is zijn plekje, waar hij zich veilig voelt. Dan ziet hij mensenhanden die in zijn hok komen als indringers die hij weg moet jagen. Het is dus eigenlijk net als wanneer jij een bordje ‘verboden toegang’ op je slaapkamer plakt, omdat je niet wilt dat iedereen zomaar jouw kamer in loopt en aan jouw spullen komt.

Als iemand zijn handen in het hok doet, kan het konijn grommen of bijten. Dit wordt ook wel ‘hoknijd’ genoemd. Meestal doen vrouwtjeskonijnen (voedsters) dit. Dat komt omdat ze in de natuur hun eigen hol hebben waar ze ook hun jongen hebben, en daar willen ze geen indringers. Maar mannetjes (rammen) doen het ook wel eens. Hoe kleiner het hok, des te eerder dit gebeurt.

Waarschuwen of aandacht trekken

Een konijn dat los loopt, bijt wel eens in je voet als die in de weg staat. Soms duwt hij eerst met zijn kop, soms gebruikt hij meteen z’n tanden. Hij bijt niet hard, maar doet dit als waarschuwing: ‘Weg die voet, ik moet er langs!’ Een konijn kan ook (zacht) bijten om aandacht te trekken, bijvoorbeeld als je ophoudt met aaien. Door even kort te bijten vraagt hij of je door wilt gaan. Toch kun je dan beter stoppen met aaien en weglopen, want anders zal je konijn steeds blijven bijten om ervoor te zorgen dat jij door gaat met aaien!

Bijten tijdens optillen

Een konijn vindt het bijna nooit leuk om opgetild te worden en veel konijnen houden ook niet van op schoot zitten. Dat is niet zo gek: in de natuur wordt een konijn alleen maar omhoog getild door een ander dier dat hem wil opeten! Veel konijnen worden daarom bang en nerveus als je ze vasthoudt. Het konijn kan dan bijten. Dwing hem dus niet als hij het niet leuk vindt, want daar leert hij van dat jouw handen niet prettig zijn. Hij zal dan vaker bijten. Ga liever zelf op de grond zitten om hem te aaien. En als hij het zelf wil, laat hem dan op je schoot kruipen maar houd hem niet vast!

Ook al vindt hij het niet leuk, soms moet je een konijn optillen. Bijvoorbeeld om hem naar de dierenarts te brengen, of om zijn nagels te knippen. Zorg dan altijd dat je hem op de juiste manier optilt of vraag of je ouders dat voor je doen.

Bijten bij aaien of verzorgen

Als je konijn steeds bijt als je hem aait, dan kan hij pijn hebben en moet de dierenarts er even naar kijken. Soms vindt je konijn het gewoon niet prettig om achteraan bij z’n staart aangeraakt te worden of opzij langs z’n buik. Aai hem daar dan niet. Zorg dat je weet wat hij wel en wat hij niet prettig vindt.

Vindt je konijn het niet prettig om geborsteld te worden, doe dat dan voorzichtig en rustig: aai eerst en ga dan een of twee keer met de kam door het haar. Stop voordat hij bijt en beloon hem door lief tegen hem te praten. Zo kun je hem aan het borstelen wennen.

Hoe zorg je dat hij niet leert om te bijten?

• Konijnen bijten vaak minder snel als je er twee houdt. Dan voelen ze zich prettiger en veiliger dan als ze alleen zijn.
   
• Geef ze een lekker ruim hok, en zorg dat ze ook zelf uit het hok kunnen in een ren. Dan is hun territorium niet zo klein en hoeven ze niet zo gauw te bijten om het te verdedigen.
   
• Springt je konijn naar je hand als je zijn voerbakje neerzet? Ga rustig door en trek je hand niet weg (behalve als je konijn echt bijt natuurlijk, dan doe je de oefening die onderaan beschreven is). Houd je hand nog even in het hok naast het bakje, zonder je hand te bewegen, en laat je konijn eten. Zo leert hij dat bijten niet werkt, maar ook dat jouw hand geen nare dingen doet. Vind je het eng? Vraag dan of je ouders dit met je konijn willen oefenen.
   
• Gebruik je handen niet om je konijn te straffen. Als je een konijn straft, wordt hij alleen maar bang van je. En je konijn moet juist leren dat hij niet hoeft te bijten, en dat het juist prettig en leuk is als jouw handen in zijn hok komen. Ook als hij op je afspringt en bijna bijt, moet je niet reageren. Dat is moeilijk, want het liefst zou je jouw hand snel willen wegtrekken of hem een tik op zijn neus geven. Helaas wordt het daar alleen maar erger van. Als je jouw hand wegtrekt, denkt hij: mooi, het is me gelukt om die handen weg te jagen, dus volgende keer doe ik dit weer. En als je hem zou slaan, wat natuurlijk nooit mag, dan leert je konijn dat jouw hand inderdaad heel eng is! Blijf dus altijd rustig en vriendelijk, wat je konijn ook doet. En bedenk hoe jij het de volgende keer anders kunt doen zodat je niet gebeten wordt.
   
• Pak je konijn niet op als het niet nodig is.
   
• Als je konijn je bijt als hij wil dat je verdergaat met aaien, loop dan meteen weg. Dan leert hij dat hij door bijten niet zijn zin krijgt. Ga je door met aaien, dan leert hij dat bijten werkt en zal hij het vaker doen.
   
• Is jouw konijn een vrouwtje en is ze soms lief, maar soms grommerig en bijterig? Dan heeft ze misschien last van hormonen. Het kan helpen om haar onvruchtbaar te laten maken door de dierenarts. Castreren heet dat. Vraag het maar eens aan je dierenarts of hij daar meer over vertelt.

Wat doe je met een bijtend konijn?

Bedenk dat een konijn niet bijt voor de lol of omdat hij ‘gemeen’ is. Hij doet het om iets te laten weten, meestal dat hij bang of zenuwachtig is. Dat is ook voor hem zelf niet leuk!

Er zijn wat trucjes om te zorgen dat hij niet bijt. Zo kun je het voer in het hok zetten of schoonmaken als je konijn in de ren zit. Ook kun je hem afleiden met een blaadje groente, terwijl je met je andere hand het etensbakje pakt of terugzet. Hetzelfde kun je doen met een paar voerbrokjes.

Doe stevige handschoenen aan als je iets in het hok moet doen. Dan hoef je niet bang te zijn voor je handen, waardoor je wat rustiger kunt bewegen. Hierdoor wordt je konijn ook rustiger.

Oefenen zodat je konijn leert dat bijten niet nodig is

Kijk in elk geval naar de tips onder het kopje ‘Hoe zorg je dat hij niet leert om te bijten?’ En als jouw konijn al bijt, dan kun je met hem gaan oefenen. Hieronder lees je hoe je dat doet. Vind je het zelf te eng en vind je het moeilijk om rustig en stil te blijven? Dan kun je beter vragen of je vader of moeder met het konijn gaat oefenen. Als dat goed gaat, kun jij het ook zelf proberen.

Rustig aan elkaar wennen

Zorg dat je konijn aan je went. Ga bijvoorbeeld regelmatig naast zijn hok zitten met een boek of iets anders. Steek af en toe een blaadje groente of sprietjes vers hooi door de tralies. Praat vriendelijk tegen hem. Wacht rustig tot hij het eten komt halen. Zo leer je jouw konijn dat je hand bij het hok leuk is.

Komt hij het rustig halen, dan kun je ook je hand een stukje door het deurtje van de kooi steken met iets lekkers. Is jouw konijn erg fel, doe dan handschoenen aan. Trek vooral je hand niet terug als hij er toch op af springt.

Probeer hem na een tijdje, als hij rustig blijft, voorzichtig met een wijsvinger op zijn kop te kriebelen. Als dat goed gaat, kun je steeds iets meer aaien. Het konijn leert zo dat handen ook heel leuk kunnen zijn.

Bijten helpt niet

Je konijn moet leren dat bijten niet werkt. Soms helpt het al heel goed als je je hand niet meer terugtrekt als hij dreigt te gaan bijten. Laat je hand rustig op de plek waar die is en wacht tot je konijn weer rustig is. Zo leert hij dat het bijten niet helpt en krijgt hij de kans om te merken dat je handen niet zo eng of vervelend zijn als hij dacht. Praat vriendelijk en rustig tegen hem als hij rustig blijft en niet bijt, en geef hem iets lekkers.

Bij echt bijtende konijnen moet je natuurlijk wel voorzichtig zijn en bijvoorbeeld stevige tuinhandschoenen aantrekken als je gaat oefenen, of het aan je ouders overlaten.

Oefenen met de voerbak

Om je konijn af te leren in je handen te bijten als je zijn voerbakje pakt, kun je oefenen met een handschoen aan en konijnenbrokjes. Breng rustig je hand naar het lege bakje met een paar brokjes in je hand. Leg zachtjes de brokjes in het bakje en leg daarna je hand rustig ernaast. Wacht tot je konijn de brokjes op heeft. Trek dan langzaam je hand weer terug. Mocht je konijn bijten, houd dan je hand stil tot hij weer teruggaat en beweeg je hand dan weer rustig het hok uit. Doe dit steeds weer tot de hele maaltijd op is.

Gaat dit goed en bijt je konijn niet meer, dan kun je hem ook de brokjes uit je hand laten eten. Zorg bij deze oefening dat je konijn weet dat je eraan komt. Bijvoorbeeld door steeds van tevoren te zeggen: ‘Etenstijd!’. Zo schrikt hij niet van een onverwachte hand.

Als het niet lukt

Soms is het moeilijk om je konijn te leren dat hij niet hoeft te bijten, of lukt het oefenen niet goed. Wist je dat er dan ook mensen zijn die je daarbij kunnen helpen? Dat zijn gedragstherapeuten voor konijnen, mensen die veel weten van konijnengedrag en die jou kunnen helpen om het gedrag van je konijn te veranderen. Lukt het jou zelf dus niet om het bijten af te leren, vraag dan eens aan je ouders of jullie zo iemand om hulp kunnen vragen. Want als je jouw konijn kunt leren om niet meer te bijten, is dat voor jullie allemaal veel prettiger!